Do zadań nadzorczych PANA należy m.in.:
w zakresie nadzoru nad Polską Izbą Biegłych Rewidentów (PIBR):
- zatwierdzanie uchwał organów PIBR w przypadkach określonych w ustawie, w tym krajowych standardów rewizji finansowej, krajowych standardów kontroli jakości, zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, zasad obligatoryjnego doskonalenia zawodowego dla biegłych rewidentów, regulaminu działania Komisji Egzaminacyjnej, opłat związanych z postępowaniem kwalifikacyjnym i innych regulacji z zakresu postępowania kwalifikacyjnego dla kandydatów na biegłych rewidentów,
- zaskarżanie do sądu administracyjnego uchwał organów PIBR w przypadkach określonych w ustawie,
- przeprowadzanie kontroli dokumentacji stanowiącej podstawę podjęcia przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów uchwał dotyczących wpisu biegłych rewidentów do rejestru,
w zakresie nadzoru nad firmami audytorskimi:
- prowadzenie listy firm audytorskich oraz listy jednostek audytorskich pochodzących z państw trzecich,
- przeprowadzanie kontroli w firmach audytorskich w zakresie dotyczącym badań ustawowych,
- przeprowadzanie kontroli w firmach audytorskich w zakresie dotyczącym usług atestacyjnych innych niż badanie ustawowe lub usług pokrewnych wykonanych zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu,
- prowadzenie postępowań wyjaśniających, dochodzeń dyscyplinarnych wobec biegłych rewidentów oraz występowanie jako oskarżyciel przed sądami w sprawach przewinień dyscyplinarnych popełnionych w związku z badaniem ustawowym oraz wykonywaniem innych usług atestacyjnych oraz usług pokrewnych,
- prowadzenie postępowań administracyjnych dotyczących naruszeń, o których mowa w art. 182 ustawy, tj. postępowań w zakresie nakładania kar administracyjnych za naruszenie przepisów ustawy lub rozporządzenia UE nr 537/2014,
w zakresie działań wspierających sprawowanie nadzoru:
- prowadzenie współpracy międzynarodowej, w tym w szczególności z Komisją Europejską oraz organami nadzoru z innych państw UE oraz państw trzecich, a także Komitetem Europejskich Organów Nadzoru Audytowego (KEONA, ang. skrót: CEAOB), oraz europejskimi urzędami nadzoru,
- monitorowanie rynku w zakresie usług świadczonych przez biegłych rewidentów i firmy audytorskie, w szczególności w zakresie, o którym mowa w art. 27 rozporządzenia UE nr 537/2014,
- przekazywanie do KEONA rocznej zbiorczej informacji dotyczącej kar nałożonych na biegłych rewidentów i firmy audytorskie oraz informowanie KEONA o nałożeniu kar.
w zakresie nadzoru nad firmami audytorskimi z innych państw UE oraz nad jednostkami audytorskimi pochodzącymi z państw trzecich:
- zgodnie z art. 203 ust. 1 ustawy, firma audytorska zatwierdzona w innym niż Polska państwie podlega nadzorowi sprawowanemu przez PANA w zakresie zgodności przeprowadzanych w Polsce badań ustawowych z wymogami prawa polskiego,
- zgodnie z art. 207 ust. 1 ustawy, zarejestrowane jednostki audytorskie pochodzące z państw trzecich podlegają nadzorowi sprawowanemu przez PANA.
Wyjątki od objęcia pełnym nadzorem, w tym przeprowadzenia kontroli w zarejestrowanych jednostkach audytorskich pochodzących z państw trzecich, wskazane są w art. 207 ust. 2 i art. 211 ustawy:
- PANA na podstawie art. 207 ust. 2 ustawy może zwolnić jednostkę audytorską pochodzącą z państwa trzeciego na czas określony z podlegania systemowi zapewnienia jakości obowiązującemu w Polsce, jeżeli w ciągu ostatnich 3 lat podlegała kontroli przeprowadzonej przez właściwy organ innego państwa UE lub właściwy organ państwa trzeciego, którego system zapewnienia jakości został uznany za równoważny,
- PANA na podstawie art. 211 ustawy może odstąpić na zasadzie wzajemności od obowiązku rejestracji jednostek audytorskich pochodzących z państw trzecich, których system nadzoru publicznego, system zapewnienia jakości oraz system dochodzeń i sankcji zostały uznane za równoważne.
Ww. ocena równoważności systemów w państwach trzecich dokonywana jest przez Komisję Europejską przy współudziale państw członkowskich UE.
Na podstawie art. 89 ustawy zadania w zakresie nadzoru publicznego nad stosowaniem przez JZP przepisów rozporządzenia UE nr 537/2014 dotyczących powoływania biegłych rewidentów lub firm audytorskich oraz dotyczące monitorowania przestrzegania przepisów w sprawie powoływania, składu i funkcjonowania komitetów audytu albo innych organów, w przypadku powierzenia im funkcji komitetu audytu zostały powierzone innemu organowi tj. Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).
