Nowe standardy kontroli jakości w firmach audytorskich w działaniu. PANA publikuje sprawozdanie z kontroli tematycznych
Polska Agencja Nadzoru Audytowego opublikowała na swojej stronie internetowej „Sprawozdanie z kontroli tematycznych dotyczących dostosowania systemów wewnętrznej kontroli jakości w firmach audytorskich do nowych standardów kontroli jakości”. Publikacja jest efektem wdrożenia z początkiem tego roku nowych standardów kontroli jakości w firmach audytorskich.
Rada Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego przyjęła 15 listopada 2022 r. nowe standardy wewnętrznej kontroli jakości, które weszły w życie 1 stycznia 2023[1], to jest w terminie wybranym przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów. Mając na uwadze potrzebę wsparcia (w szczególności mniejszych) firm audytorskich w procesie wdrażania nowych rozwiązań, Polska Agencja Nadzoru Audytowego zdecydowała o przeprowadzeniu, już na samym początku 2023 roku, kontroli tematycznych w wybranych firmach audytorskich, w celu jak najszybszego wydania ewentualnych zaleceń. Należy zauważyć, że PANA była pierwszym organem nadzoru audytowego na świecie, który takie kontrole tematyczne przeprowadził.
Kontrole tematyczne dotyczące nowych standardów kontroli jakości zostały przeprowadzone przez PANA w 40 wybranych firmach audytorskich. Miały one na celu ocenę sposobu zaprojektowania, wskazanie istotnych nieprawidłowości oraz wskazanie zaleceń, które firma audytorska powinna rozważyć w zakresie prawidłowego zaprojektowania swojego systemu wewnętrznej kontroli jakości. Dodatkowo Agencja przeprowadziła badanie ankietowe wśród firm audytorskich dotyczące źródeł wiedzy na tematy nowych standardów kontroli jakości oraz możliwości odniesienia tej wiedzy do sposobu działania konkretnych firm audytorskich.
Wykryte w ramach przeprowadzonych kontroli nieprawidłowości w zakresie SWKJ dotyczyły w głównej mierze zasad odnoszących się do minimalizacji ryzyk związanych z niezależnością (w tym zasad rotacji biegłego rewidenta czy kontrolera jakości) jak również do nieprawidłowości związanych z koniecznością spojrzenia na badanie przez dodatkowe osoby (braku lub niejasnych zasad związanych z koniecznością korzystania z konsultacji; zasad wyboru dokumentacji zlecenia do kontroli jakości; brak lub nieprecyzyjny sposób określenia zasad przeprowadzania kontroli jakości, brak lub niejasne zasady wyboru partnera czy też zlecenia do inspekcji).
Sprawozdanie z kontroli tematycznych odnosi się do 3 grup firm audytorskich ustalonych w oparciu o różnice związane ze skalą działania tych firm (największe firmy audytorskie, firm audytorskie niebadające jednostek zainteresowania publicznego a posiadające personel, firmy audytorskie nie posiadające personelu). Opracowanie wskazuje więc na obszary, które każda firma audytorska może dokładniej rozwinąć.
W efekcie kontroli tematycznych zostały również przygotowane procedury kontroli dopasowane do wyżej wskazanych grup firm, które pozwolą każdej firmie na samodzielne sprawdzenie, na ile ich system kontroli jakości jest właściwie zaprojektowany.
Wnioski które wynikają z przeprowadzonego badania ankietowego podczas kontroli tematycznych Agencja planuje skierować do Polskiej Izby Biegłych Rewidentów. Badanie ukazuje, że firmy audytorskie za użyteczne sposoby pozyskania praktycznej wiedzy dotyczącej standardów uznają warsztaty, na których mają możliwość skonsultowania indywidualnych potrzeb firm audytorskich (wysoki odsetek pozytywnych ocen dla warsztatów prowadzonych przez ekspertów PANA), dokumenty szablonowe oraz odpowiedzi na zadawane przez firmy audytorskie pytania.
Sprawozdanie z kontroli tematycznych dowodzi, jak ważne i potrzebne dla rynku firm audytorskich było wdrożenie nowych standardów kontroli jakości w wersji zaproponowanej przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego, które w niektórych aspektach różniły się znacząco od tych przedstawionych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów. Możemy stanowczo stwierdzić, że nie spełniły się obawy i pesymistyczne przewidywania dotyczące systemów kontroli jakości w firmach audytorskich oraz przygotowania firm audytorskich do wdrożenia nowych standardów. Kontrole tematyczne wykazały zarówno stan faktyczny jak i potrzeby i wyzwania dla firm, by ulepszać swoje systemy. Nowe standardy to duże wsparcie dla rynku. W dłuższej perspektywie mogą stać się jego coraz mocniejszymi fundamentami – mówi Marcin Obroniecki, prezes Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego.
Z publikacją na temat kontroli tematycznych PANA można zapoznać się na stronie Agencji (LINK)
[1] Uchwała Nr 38/I/2022 Rady Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego z dnia 15 listopada 2022 r. w sprawie krajowych standardów kontroli jakości oraz Krajowego Standardu Badania 220 (Zmienionego)
