Współpraca międzynarodowa

Zgłoszone przez PANA postulaty, m.in. w zakresie zdefiniowania pojęcia „nieposzlakowanej opinii” biegłego rewidenta i firmy audytorskiej zostały przyjęte w pełnej wersji raportu KEONA[1] przekazanego do Komisji Europejskiej.

W wyniku prac podjętych przez specjalną grupę zadaniową, KEONA przedstawiła Komisji Europejskiej zatwierdzony w wyniku głosowania raport zawierający szereg zaleceń mających na celu poprawę jakości audytu w Unii Europejskiej. Powstał on w związku z trwającym przeglądem unijnych ram sprawozdawczości korporacyjnej zainicjowanym przez Komisję w 2021 r. oraz zgodnie z obowiązkami KEONA w zakresie zapewnienia Komisji profesjonalnego doradztwa w kwestiach związanych z wdrażaniem rozporządzenia[2] i dyrektywy w sprawie audytu[3].

PANA uczestniczyła w pracach grupy zadaniowej KEONA, przedstawiając propozycje rekomendacji. Zgłoszone przez Agencję postulaty, m.in. w zakresie zdefiniowania pojęcia „nieposzlakowanej opinii” biegłego rewidenta i firmy audytorskiej po uzyskaniu aprobaty innych organów nadzoru znalazły się w pełnej wersji raportu przekazanego do Komisji Europejskiej.

Najważniejsze z zaleceń postulowanych w raporcie to:

• Przekształcenie KEONA w organ o zwiększonych uprawnieniach i zasobach w celu wykonywania szeregu zadań regulacyjnych, w tym na przykład opracowywania i proponowania regulacyjnych standardów technicznych, które po zatwierdzeniu przez Komisję byłyby wiążące dla jej członków i innych właściwych stron;
• Wydanie z udziałem KEONA jednolitego zestawu standardów rewizji finansowej, który obowiązywałby w całej UE, z możliwością ich uzupełnienia przez poszczególne państwa członkowskie w razie potrzeby lub w stosownych przypadkach;
• Wprowadzenie regulacji dotyczących publikowania i przekazywania danych i informacji związanych z nadzorem i działalnością regulacyjną oraz usuwanie istniejących w tym obszarze barier;
• Wyjaśnienie obowiązków i doprecyzowanie regulacji dotyczących komitetów ds. audytu, w tym obowiązków nałożonych na właściwe organy krajowe;
• Doprecyzowanie i wyraźne określenie w przepisach EU obowiązku zapewnienia właściwym organom krajowym wystarczających zasobów;
• Zapewnienie zharmonizowanych i wystarczających uprawnień dla właściwych organów krajowych;
• Dokonanie przeglądu istniejących opcji związanych z nadzorem audytowym w regulacjach UE w celu – tam, gdzie to zasadne – ich ograniczenia i harmonizacji.

Raport zawiera również szereg innych propozycji obejmujących rejestrację biegłych rewidentów z państw trzecich, regulacje dotyczące firm audytorskich działających w sieci i podmiotów powiązanych, zasady dotyczące usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych, sporządzania sprawozdań z przejrzystości przez firmy audytorskie oraz zasad gromadzenia i sporządzania sprawozdań z monitorowania rynku.

Ponadto w raporcie przedstawiono listę zagadnień, których dalsza analiza może dostarczyć danych wspierających przyszłe wnioski legislacyjne. Obejmują one:

• Potrzebę wprowadzenia obowiązku składania oświadczeń o odpowiedzialności za system kontroli wewnętrznej badanej jednostki oraz raportowania biegłych rewidentów na ich temat;
• Określenie, że usługi niezwiązane z badaniem sprawozdań finansowych powinny być zdefiniowane według tego, co jest dozwolone (,,biała lista”), a nie tego, co jest niedozwolone (,,czarna lista”);
• Zdefiniowanie wymogów dotyczących zarządzania firmami audytorskimi w celu zapewnienia niezależności i koncentracji na takich kwestiach jak zarządzanie ryzykiem oraz oszustwa;
• Plany awaryjne związane z ewentualnym zaprzestaniem części lub całości działalności przez firmy audytorskie o znaczeniu systemowym;
• Badania wspólne sprawozdań finansowych;
• Związek między konkurencją a jakością badania.

Raport KEONA koncentruje się na rozporządzeniu i dyrektywie w sprawie badania sprawozdań finansowych. W jego treści zwrócono jednak uwagę na potrzebę rozważenia wpływu regulacyjnego dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju[4] na obecne przepisy dotyczące badania sprawozdań finansowych. Podkreślono również, że przystąpienie przez Komisję do przygotowania projektu przepisów mających na celu reformę rozporządzenia i dyrektywy w sprawie badania sprawozdań finansowych będzie wymagało czasu. W związku z tym KEONA będzie nadal poszukiwać możliwości poprawy jakości badania w ramach obecnej struktury legislacyjnej lub poprzez dalsze możliwe zmiany i oczekuje kontynuacji współpracy z Komisją w tym zakresie.

Z raportem KEONA w wersji przeznaczonej do publicznej wiadomości (jedynie w wersji angielskiej) można się zapoznać tutaj.

[1] Komitet Europejskich Organów Nadzoru Audytowego (dalej ,,KEONA’’ – ang. CEAOB) stanowi obowiązkowe forum współpracy między krajowymi organami nadzoru. Ułatwiając konwergencję praktyk nadzorczych, KEONA przyczynia się do skutecznego i spójnego stosowania unijnych przepisów dotyczących audytu w UE.

[2] Rozporządzenie UE nr 537/2014 w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE (Dz.U.UE.L.2014.158.77 ze zm.).

[3] Dyrektywa 2006/43/WE Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmieniająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG oraz uchylająca dyrektywę Rady 84/253/EWG (Dz.U.UE.L.2006.157.87 ze zm.).

[4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.