Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (dalej: ustawa) wskazuje, że zawód biegłego rewidenta polega na wykonywaniu czynności rewizji finansowej, świadczeniu usług atestacyjnych innych niż czynności rewizji finansowej, niezastrzeżonych do wykonywania przez biegłych rewidentów oraz świadczeniu usług pokrewnych – zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu. Ustawa zobowiązuje biegłych rewidentów w szczególności do przestrzegania krajowych standardów wykonywania zawodu, wymogów niezależności oraz zasad etyki zawodowej, a przyrzeczenie wykonywania zawodu zgodnie z przepisami prawa i obowiązującymi standardami wykonywania zawodu jest także elementem roty ślubowania składanego przez biegłych rewidentów wstępujących do zawodu.

Wspomniane krajowe standardy wykonywania zawodu są zdefiniowane ustawowo jako:

a) krajowe standardy badania,

b) krajowe standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,

c) krajowe standardy przeglądu,

d) krajowe standardy usług atestacyjnych innych niż badanie, atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i przegląd,

e) krajowe standardy usług pokrewnych.

Przez krajowe standardy badania rozumie się albo międzynarodowe standardy badania przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, albo standardy badania przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzone przez Radę Agencji w zakresie, w jakim odnoszą się one do badań sprawozdań finansowych.

Przez krajowe standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju rozumie się albo standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzenia Komisji Europejskiej, albo standardy atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów i zatwierdzone przez Radę Agencji w zakresie, w jakim odnoszą się do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.

Przez krajowe standardy zarządzania jakością rozumie się albo międzynarodowe standardy zarządzania jakością przyjęte do prawa Unii Europejskiej w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej, albo zasady zarządzania jakością przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zatwierdzone przez Radę Agencji.

W Polsce obowiązują standardy przyjęte przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów (dalej: KRBR), zatwierdzone przez Radę Agencji. Decyzją KRBR krajowe standardy przyjmowane są w brzmieniu standardów międzynarodowych.

Międzynarodowe standardy – tj. Międzynarodowe Standardy Zarządzania Jakością, Międzynarodowe Standardy Badania, Międzynarodowe Standardy Przeglądu, Międzynarodowe Standardy Usług Atestacyjnych innych niż Badania i Przeglądy lub Atestacja Zrównoważonego Rozwoju, Międzynarodowe Standardy Atestacji Zrównoważonego Rozwoju, Międzynarodowe Standardy Usług Pokrewnych, są opracowywane przez Radę Międzynarodowych Standardów Badania i Usług Atestacyjnych (ang. International Auditing and Assurance Standards Board, IAASB), a następnie tłumaczone na język polski i przyjmowane przez KRBR do polskiego porządku prawnego. W miarę potrzeb (zidentyfikowanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Badania i Usług Atestacyjnych z wykorzystaniem m.in. otwartych konsultacji publicznych), standardy międzynarodowe podlegają aktualizacjom i zmianom. Kształt wszelkich zmian jest także konsultowany publicznie. Po zmianie w standardach międzynarodowych, KRBR uwzględnia je odpowiednio w standardach krajowych, przyjmując uchwałami KRBR zatwierdzanymi przez Radę PANA, zmiany w odpowiednich krajowych standardach wykonywania usług.

Odpowiadając na specyficzne potrzeby biegłych rewidentów i firm audytorskich wynikające z porządku prawnego w Polsce, niektóre przyjęte przez KRBR krajowe standardy wykonywania zawodu nie mają swojego źródła w standardach międzynarodowych, lecz zostały wypracowane od podstaw przez polskich twórców standardów. Taka sytuacja miała miejsce w odniesieniu do standardów:

  • Krajowy Standard Usług Atestacyjnych Innych Niż Badanie i Przegląd 3001PL – Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania,
  • Krajowy Standard Usług Atestacji Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju 3002PL – Usługa atestacyjna dająca ograniczoną pewność w zakresie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,
  • Krajowy Standard Usług Pokrewnych 4401PL – Uzgodnione procedury wykonywane w związku z transakcjami papierami wartościowymi wymagającymi sporządzenia prospektu.

Międzynarodowy Kodeks Etyki Zawodowych Księgowych IESBA

Międzynarodowe Standardy Zarządzania Jakością (MSZJ nr 1, nr 2) – KSKJ nr 1, nr 2

Międzynarodowe Założenia Koncepcyjne Usług Atestacyjnych

Krajowe Standardy Badania (KSB)

Zasady ogólne i odpowiedzialność

KSB 200 – Ogólne cele niezależnego biegłego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania

KSB 210 – Uzgadnianie warunków zleceń badania

KSB 220 – Kontrola jakości badania sprawozdania finansowego

KSB 230 – Dokumentacja badania

KSB 240 – Obowiązki biegłego rewidenta podczas badania sprawozdania finansowego dotyczące oszustw

KSB 250 (Z) – Rozważenie przepisów prawa i regulacji w badaniu sprawozdania finansowego

KSB 260 (Z) – Komunikowanie się z osobami sprawującymi nadzór

KSB 265 – Informowanie osób sprawujących nadzór i kierownictwa o słabościach kontroli wewnętrznej

Szacowanie ryzyk i wynikająca z tego reakcja rewizyjna

KSB 300 – Planowanie badania sprawozdania finansowego

KSB 315 (Z) – Identyfikacja i oszacowanie ryzyk istotnego zniekształcenia poprzez zrozumienie jednostki i jej otoczenia

KSB 320 – Istotność w planowaniu i przeprowadzaniu badania

KSB 330 – Reakcje biegłego rewidenta na oszacowane ryzyka

KSB 402 – Okoliczności wymagające uwzględnienia przy badaniu jednostki korzystającej z organizacji usługowej

KSB 450 – Ocena zniekształceń zidentyfikowanych podczas badania

Dowody badania

KSB 500 – Dowody badania

KSB 501 – Dowody badania – szczegółowe rozważania dla wybranych pozycji

KSB 505 – Potwierdzenia zewnętrzne

KSB 510 – Zlecenia badania po raz pierwszy – stany początkowe

KSB 520 – Procedury analityczne

KSB 530 – Próbkowanie

KSB 540 (Z) – Badanie szacunków księgowych i powiązanych ujawnień

KSB 550 – Strony powiązane

KSB 560 – Późniejsze zdarzenia

KSB 570 (Z) – Kontynuacja działalności

KSB 580 – Pisemne oświadczenia

Korzystanie z ustaleń innych

KSB 600 – Szczególne rozważania – badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych (w tym praca biegłych rewidentów części składowych grupy)

KSB 610 (Z) – Wykorzystanie pracy audytorów wewnętrznych

KSB 620 – Wykorzystanie pracy eksperta biegłego rewidenta

Wnioski z badania i sprawozdawczość

KSB 700 (Z) – Formułowanie opinii oraz sprawozdawczość na temat sprawozdania finansowego

KSB 701 – Przedstawianie kluczowych spraw badania w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta

KSB 705 (Z) – Modyfikacje opinii w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta

KSB 706 (Z) – Akapity objaśniające ze zwróceniem uwagi oraz akapity zawierające inne sprawy w sprawozdaniu niezależnego biegłego rewidenta

KSB 710 – Informacje porównawcze – dane korespondujące i porównawcze sprawozdania finansowe

KSB 720 (Z) – Obowiązki biegłego rewidenta dotyczące innych informacji

Zagadnienia specjalistyczne

KSB 800 (Z) – Szczególne rozważania – badania sprawozdań finansowych sporządzonych zgodnie z ramowymi założeniami specjalnego przeznaczenia
KSB 805 (Z) – Szczególne rozważania – badania pojedynczych składników sprawozdania finansowego oraz określonych elementów, kont lub pozycji sprawozdania finansowego
KSB 810 (Z) – Zlecenia sporządzenia sprawozdania na temat streszczonego sprawozdania finansowego

Krajowe standardy przeglądu (KSP)

Przegląd historycznych informacji finansowych

KSP 2400 (Z) – Przegląd historycznych sprawozdań finansowych

KSP 2410 – Przegląd śródrocznych informacji finansowych przeprowadzony przez niezależnego biegłego rewidenta jednostki

Krajowe standardy usług atestacyjnych (KSUA)

Usługi atestacyjne

KSUA 3000 (Z) – Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych
KSUA 3400 – Sprawdzanie prospektywnych informacji finansowych
KSUA 3402 – Raporty atestacyjne na temat kontroli w organizacji usługowej
KSUA 3410 – Usługi atestacyjne dotyczące sprawozdań na temat gazów cieplarnianych
KSUA 3420 – Usługi atestacyjne polegające na wydaniu raportu na temat kompilacji informacji finansowych pro forma zawartych w prospekcie


KSUA 3001 PL – badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania (ESEF)

KSUASZR 3002PL – Usługi atestacyjne sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Krajowe standardy usług pokrewnych (KSUP)

Usługi pokrewne

KSUPo 4400 (Z) – Uzgodnione procedury dotyczące informacji finansowych
KSUPo 4410 (Z) – Usługi kompilacji
KSUPo 4401 PL – Uzgodnione procedury wykonywane w związku z transakcjami papierami wartościowymi wymagającymi sporządzenia prospektu